Η Τομοσύνθεση (DBT) είναι μία καινούργια, πολλά υποσχόμενη τεχνική για την απεικόνιση του μαστού, η οποία εφαρμόζεται παγκοσμίως ολοένα και περισσότερο.
Από την Αθηνά Βούρτση.
Το σύστημα της DBT είναι βασισμένο στον ψηφιακό μαστογράφο, το οποίο έχει τη δυνατότητα να παράγει ταυτόχρονα 2D εικόνες και εικόνες τομοσύνθεσης. Η λήψη των εικόνων 2D και DBT μπορεί να γίνει ανεξάρτητα ή σε συνδυασμό ασκώντας παράλληλα πίεση στο μαστό.
Για τη λήψη των εικόνων της τομοσύνθεσης η λυχνία περιστρέφεται σε μορφή τόξου λαμβάνοντας απ’ όλον το μαστό μια σειρά από εικόνες χαμηλής δόσης από διαφορετικές γωνίες. Οι εικόνες στη συνέχεια ανακατασκευάζονται σε πολύ λεπτές τομές από 0.5 mm έως 1 mm.
Η υπεροχή της συγκεκριμένης διαγνωστικής εξέτασης, έναντι της ψηφιακής μαστογραφίας (2D), αποδίδεται στην αύξηση της ανίχνευσης περιπτώσεων καρκίνου σε γυναίκες με πυκνούς μαστούς. Συγκεκριμένα, η τεχνική αυτή προσφέρει υψηλότερη ευαισθησία στη διάγνωση καρκίνου του μαστού, ενώ ανιχνεύουμε αλλοιώσεις που με την 2D θα διέφευγαν διότι θα επικαλύπτονταν από τα επιπροβαλλόμενα στοιχεία του πυκνού παρεγχύματος. Στη δυνατότητα αυτή της DBT, να απεικονίζει δηλαδή και να αναλύει τους ιστούς που επιπροβάλλουν μεταξύ τους, οφείλεται και η μείωση του ποσοστού ανάκλησης γυναικών με πυκνούς μαστούς σε προγράμματα προληπτικού πληθυσμιακού ελέγχου.
Μελέτες έχουν δείξει ότι η DBT υπερτερεί έναντι της 2D μαστογραφίας για το χαρακτηρισμό αλλοιώσεων που δεν συνοδεύονται από μικροαποτιτανώσεις. Απεικονίζονται με μεγαλύτερη σαφήνεια σε πυκνούς μαστούς τα όρια της μάζας, η πυκνότητα, ο αριθμός των αλλοιώσεων και άλλα συνοδευτικά ευρήματα όπως διατεταμένοι πόροι και αγγεία.
Σε μια πρόσφατη δημοσίευση του Δρ. Mariscotti και συνεργάτες στο Anticancer Research περιγράφεται βελτιωμένη ευαισθησία της DBT σε σχέση με την ψηφιακή μαστογραφία 2D στην ανίχνευση καρκίνου του μαστού -90,7% έναντι 85,2% αντίστοιχα. Η Δρ. Destounis και οι συνεργάτες της διαπίστωσαν παρόμοια ή υψηλότερη ευαισθησία της DBT σε σύγκριση με την FFDM στην ανίχνευση των μικροαποτιτανώσεων.
Ο Rose και συνεργάτες δημοσίευσαν το 2013 τα αποτελέσματα μιας μελέτης στην οποία συνέκριναν τις εξής παραμέτρους: το ποσοστό ανάκλησης των γυναικών για περαιτέρω έλεγχο, το ποσοστό των βιοψιών, το ποσοστό ανίχνευσης καρκίνων, και την θετική προγνωστική αξία των Ακτινολόγων με και χωρίς τη χρήση της DBT. Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης έδειξαν σημαντική βελτίωση όλων των παραμέτρων με τη χρήση της DBT αποδεικνύοντας ότι η DBT μπορεί να συμβάλλει στην ανίχνευση του καρκίνου σε γυναίκες με πυκνούς αλλά και λιποβριθείς μαστούς.
Δόση Ακτινοβολίας
Όταν σκεφτόμαστε τη χρήση της DBT ως εργαλείο προληπτικού ελέγχου είναι σημαντικό να λαμβάνεται υπόψη η δόση της ακτινοβολίας. Η καταγραφή της δόσης από μία λήψη εικόνας 2D και DBT κυμαίνεται περίπου στο 2,5mGy. Η δόση αυτή είναι λιγότερη από το επιτρεπτό όριο των 3mGy που προτείνεται από τον φορέα του Mammography Quality Standards Act.
Synthesized Images
Οι εταιρείες προσπαθούν να βελτιώσουν την ποιότητα των synthesized εικόνων (εικόνες που συντίθενται). Όταν θα επιτευχθεί αυτό θα αποφεύγεται η διπλή λήψη 2D και DBT εικόνων, ενώ η χρήση τους θα είναι κατάλληλη για μελέτη και για σύγκριση με προηγούμενες ψηφιακές μαστογραφίες.
Ποιές γυναίκες θα ελέγχονται με DBT;
Παγκοσμίως δεν έχει ακόμη καθοριστεί ποιες γυναίκες θα πρέπει να εξετάζονται με τομοσύνθεση. Ωστόσο, η τομοσύνθεση προτείνεται να γίνεται σε γυναίκες με ανομοιόμορφη πυκνή ή πυκνή υφή μαστών ή σε γυναίκες που έχουν αυξημένο κίνδυνο κατά τη διάρκεια της ζωής τους να αναπτύξουν καρκίνο του μαστού.
Χρόνος ερμηνείας της εξέτασης
Ο χρόνος που απαιτείται για την ερμηνεία της DBT είναι ένας επιπλέον παράγοντας που θα πρέπει να εξεταστεί. Οι περισσότερες μελέτες αναφέρουν ότι ο χρόνος που απαιτείται για την ανάγνωση της εξέτασης είναι περίπου διπλάσιος σε σύγκριση με την 2D FFDM.
PACS – Αποθήκευση και Ανάκτηση των Εξετάσεων
Ο σταθμός εργασίας χρησιμοποιείται μόνο για την ερμηνεία των εξετάσεων. Για μακροχρόνια αποθήκευση των εικόνων, οι 2D εικόνες και οι εικόνες DBT αποστέλλονται σε ένα μόνιμο σύστημα αποθήκευσης που ονομάζεται PACS. Όλες οι τομές της τομοσύνθεσης αποστέλλονται στο PACS για αποθήκευση, απ’ όπου μπορούν να ανασυρθούν οποιαδήποτε στιγμή για μελλοντική εμφάνιση στο σταθμό εργασίας. Ο χώρος ηλεκτρονικής αποθήκευσης που απαιτείται για μια εξέταση τομοσύνθεσης είναι περίπου 100 φορές μεγαλύτερος από τη χωρητικότητα που απαιτείται για μία 2D μαστογραφία.
Εκπαίδευση του Ακτινολόγου και του Τεχνολόγου
Σύμφωνα με το φορέα Mammography Quality Standards Act. (MQSA) για τη χρήση της νέας αυτής τεχνολογίας και την εξοικείωση της ερμηνείας των εικόνων από τον ακτινολόγο, απαιτείται 8ωρη εκπαίδευση. Παρόμοιος χρόνος εκπαίδευσης απαιτείται και για τους τεχνολόγους.
Συμπέρασμα
Η εφαρμογή της DBT κερδίζει ολοένα έδαφος στην απεικόνιση του μαστού. Αποτελέσματα μελετών υποστηρίζουν ότι όταν δοθεί η δέουσα προσοχή στην λήψη της εικόνας, την ερμηνεία της εξέτασης, την αποθήκευση, την κατάρτιση του ακτινολόγου, τη δόση της ακτινοβολίας, τότε η χρήση της τομοσύνθεσης στην κλινική μας πράξη μπορεί πραγματικά να προσφέρει θετικά αποτελέσματα.
Βιβλιογραφία
1. Kopans DB. Digital breast tomosynthesis from concept to clinical care. AJR 2014; 202:299–308
2. Rose SL, Tidwell AL, Bujnoch LJ, Kushwaha AC, Nordmann AS, Sexton R Jr. Implementation of breast tomosynthesis in a routine screening practice: an observational study. AJR 2013; 200:1401–1408
3. Skaane P, Bandos AI, Gullien R, et al. Comparison of digital mammography alone and digital mammography plus tomosynthesis in a population-based screening program. Radiology 2013; 267:47–56
4. Mariscotti G, Houssami N, Durando M, et al. Ac- curacy of mammography, digital breast tomosyn- thesis, ultrasound and MR imaging in preopera- tive assessment of breast cancer. Anticancer Res 2014; 34:1219–1225
5. Destounis S, Arieno A, Morgan R. Preliminary clinical experience with digital breast tomosynthesis in the visualization of breast microcalcifications. J Clin Imaging Sci 2013; 3:65