Η τομοσύνθεση αποτελεί ένα σχετικά νέο τεχνολογικά τύπο μαστογραφίας για την απεικόνιση του καρκίνου του μαστού, τα πρώιμα αποτελέσματα της οποίας διαφαίνονται ελπιδοφόρα. Στις Ηνωμένες Πολιτείες ένα 12% των γυναικών, δηλαδή περίπου μία στις 8 θα αναπτύξει κάποια στιγμή στη ζωή της καρκίνο μαστού. Ο ίδιος κίνδυνος για τους άνδρες για την ανάπτυξη της νόσου είναι 1 προς 1.000.
Οι περισσότερες περιπτώσεις καρκίνου στο μαστό αφορούν στο διηθητικό πορογενές καρκίνωμα, που σημαίνει ότι ο καρκίνος έχει διαπεράσει το τοίχωμα της βασικής μεμβράνης από όπου έχει αρχίσει να αναπτύσσεται και έχει μεταφερθεί στους περιβάλλοντες ιστούς του μαστού.
Ο αριθμός των γυναικών που τελικά καταλήγουν από τη νόσο μειώνεται σταδιακά από το 1989 και μετά, σε μεγάλο βαθμό εξαιτίας του πρώιμου απεικονιστικού ελέγχου και των βελτιωμένων θεραπειών. Ο καρκίνος στο μαστό που εντοπίζεται πριν εξαπλωθεί αντιμετωπίζεται πολύ ευκολότερα και εμφανίζει πολύ μεγαλύτερα ποσοστά επιβίωσης και πολύ λιγότερη πιθανότητα να χρειαστεί μαστεκτομή ή χημειοθεραπεία για την αντιμετώπισή του.
Ομοιότητες και διαφοροποιήσεις μεταξύ της μαστογραφίας και της τομοσύνθεσης
Η ψηφιακή 2D μαστογραφία λαμβάνει δύο λήψεις ακτίνων Χ σε κάθε μαστό. Οι ακτίνες Χ λαμβάνονται από δύο γωνίες, από επάνω προς τα κάτω και από την έξω επιφάνεια του κάθε μαστού. Η 3D τομοσύνθεση λαμβάνει πολλαπλές ακτίνες Χ σε κάθε μαστό, ενώ οι ακτίνες αυτές λαμβάνονται από πολλές γωνίες.
Κατά τη διάρκεια και των δύο μεθόδων και της 2D και της 3D, ο βοηθός ακτινολόγος τοποθετεί τον μαστό στο ειδικό τμήμα του μηχανήματος της ψηφιακής μαστογραφίας. Το πάνω μέρος της συσκευής του μηχανήματος κατεβαίνει για να πιέσει τον μαστό στο βαθμό που χρειάζεται ώστε να γίνει σωστά η απεικόνιση. Η πίεση αυτή κρατά ελάχιστα δευτερόλεπτα, ωστόσο μπορεί για κάποιες γυναίκες να είναι επώδυνη και να δημιουργεί αίσθημα δυσφορίας.
Κατά τη διάρκεια της τομοσύνθεσης το κανάλι των ακτίνων Χ κινείται τοξωτά περιμετρικά του μαστού. Το μηχάνημα λαμβάνει περίπου 11 εικόνες από κάθε τομή του μαστού από διαφορετικές γωνίες σε μόλις 7 δευτερόλεπτα. Στη συνέχεια γίνεται ανασύνθεση των πληροφοριών όπου παράγονται λεπτές τομές 0.5χιλ. έως 1χιλ. χωρίς κενό μεταξύ τους και στέλνονται από το μηχάνημα σε ειδική οθόνη κομπιούτερ που συγκεντρώνει όλα τα δεδομένα από τις 3D εικόνες του μαστού.
Οι ακτίνες Χ από τη 2D μαστογραφία λαμβάνονται μόνο από δύο γωνίες, με ενδεχόμενο την επικάλυψη των καρκίνων από τον μαζικό αδένα και με πιθανό αποτέλεσμα να μη γίνονται διακριτοί. Η 3D μαστογραφία, με λήψεις από διαφορετικές γωνίες, δίνει εικόνες που κάνει ευκολότερο τον εντοπισμό καρκίνων του μαστού που δε συνοδεύονται με μικροαποτιτανώσεις.
Η τομοσύνθεση παρέχει πιο καθαρή εικόνα και είναι περισσότερο ευαίσθητη στον εντοπισμό βλαβών. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η νέα αυτή μέθοδος, έχει μειώσει τα ποσοστά επανάκλησης των γυναικών για περαιτέρω διερεύνηση κάποιας ύποπτης περιοχής σε 30% με 40%.
Έως σήμερα οι ερευνητές θεωρούν πως δεν υπάρχουν επαρκείς μελέτες που να συγκρίνουν τις δύο μεθόδους και που να αποδεικνύουν ότι η τομοσύνθεση είναι πραγματικά πολυτιμότερη από τη μαστογραφία. Ωστόσο, υπάρχουν μελέτες που καταδεικνύουν πως η τομοσύνθεση μπορεί να διευκολύνει ακόμη περισσότερο τον εντοπισμό του καρκίνου σε πυκνούς μαστούς συγκριτικά με την ψηφιακή μαστογραφία.
Πλεονεκτήματα της τομοσύνθεσης
Παρόλο που χρειάζονται περαιτέρω έρευνες τα πρώτα στοιχεία δείχνουν ότι η τομοσύνθεση σε σύγκριση με τη μαστογραφία μπορεί να προσφέρει:
- Πρώιμο εντοπισμό καρκίνων στο μαστό που είναι μικροί σε μέγεθος ή «υποκρύπτονται» από τον παρακείμενο πυκνό ιστό.
- Παρέχει ακρίβεια στον εντοπισμό ανωμαλιών.
- Μειώνει τις περιττές.
- Αυξάνει τις πιθανότητες εντοπισμού πολλαπλών αλλοιώσεων στον μαστό.
- Δίνει πιο καθαρές εικόνες σε πυκνούς μαστούς.
- Μειώνει τα ποσοστά των ψευδών θετικών διαγνώσεων.
Μειονεκτήματα της τομοσύνθεσης στην απεικόνιση μαστού
- Μεγαλύτερος χρόνος για την ερμηνεία των εικόνων.
- Υπερ-διάγνωση καταστάσεων οι οποίες σε άλλες απεικονιστικές μεθόδους δε θα εντοπίζονταν ως ύποπτες.
- Μεγαλύτερη δόση ακτινοβολίας συγκριτικά με την ψηφιακή 2D μαστογραφία.