Πόσα από αυτά που γνωρίζεις για τον καρκίνο μαστού είναι αλήθεια και ποια είναι μύθοι; Οι αλήθειες για τους κινδύνους, τα συμπτώματα και πολλά ακόμη αναφορικά με τη νόσο.
Μύθος: Μόνο οι γυναίκες με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου μαστού βρίσκονται σε κίνδυνο ανάπτυξης της νόσου.
Αλήθεια: Σχεδόν το 70% των γυναικών που διαγιγνώσκονται με καρκίνο μαστού δεν έχει κανέναν προφανή, κληρονομικό παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη της νόσου. Οικογενειακό ιστορικό κινδύνου σημαίνει η ύπαρξη ενός ή περισσοτέρων συγγενών πρώτου βαθμού (γονιός, αδελφή ή παιδί) με καρκίνο μαστού.
Μύθος: Τα σουτιέν με μπανέλα αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού.
Αλήθεια: Ο ισχυρισμός ότι τα σουτιέν με μπανέλα πιέζουν το λεμφικό σύστημα του μαστού, προκαλώντας τη συσσώρευση τοξινών και την πρόκληση καρκίνου του μαστού έχει ευρέως καταρριφθεί στην ιατρική κοινότητα. Είναι ευρέως αποδεκτό ότι ούτε ο τύπος του στηθόδεσμου, ούτε η στενότητα της εφαρμογής του ή οποιοδήποτε άλλο εσώρουχο ή ρούχο έχει οποιαδήποτε σύνδεση με τον καρκίνο του μαστού.
Μύθος: Οι περισσότεροι όγκοι στο μαστό είναι καρκινικοί.
Αλήθεια: Σχεδόν το 80% των όγκων που εντοπίζονται στους γυναικείους μαστούς προκαλούνται από καλοήθεις (μη καρκινικές) αλλαγές, από κύστες ή από άλλες καταστάσεις. Οι γιατροί ενθαρρύνουν τις γυναίκες να αναφέρουν οποιαδήποτε αλλαγή εντοπίζουν στους μαστούς τους, διότι ακόμη και αν είναι κακοήθεις, η έγκαιρη διάγνωσή τους μπορεί να οδηγήσει σε πλήρη ίαση.
Μύθος: Η έκθεση ενός όγκου κατά τη διάρκεια εγχείρισης μπορεί να προκαλέσει τη μετάσταση της νόσου.
Αλήθεια: Η χειρουργική επέμβαση δεν μπορεί να προκαλέσει καρκίνο του μαστού και φυσικά δεν συσχετίζεται με διασπορά της νόσου. Ο χειρουργός ενδέχεται κατά τη διάρκεια της επέμβασης να διαπιστώσει ότι ο κακοήθης όγκος είναι μεγαλύτερος από αυτό που αρχικά θεωρούσε.
Μύθος: Τα εμφυτεύματα στο μαστό αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου
Αλήθεια: Οι γυναίκες με εμφυτεύματα στο μαστό δεν εμφανίζουν κανέναν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού, σύμφωνα με πορίσματα πολλών ερευνών. Ωστόσο, στην περίπτωση των εμφυτευμάτων ο ακτινοδιαγνώστης δεν μπορεί να συμπεριλάβει ολόκληρο το μαστό μόνο με τη μαστογραφία και χρειάζονται επιπλέον απεικονιστικές μεθόδους για να γίνει λεπτομερής και ακριβής μελέτη του μαζικού αδένα.
Μύθος: Όλες οι γυναίκες έχουν 1 στις 8 πιθανότητες να νοσήσουν με καρκίνο μαστού.
Αλήθεια: Ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου του μαστού αυξάνεται καθώς μεγαλώνουμε. Ο κίνδυνος για μία γυναίκα να αναπτύξει καρκίνο του μαστού στην ηλικία των 30 είναι 1 προς 233 και αυξάνεται σε 1 προς 8 στην ηλικία των 85 ετών.
Μύθος: Η χρήση αποσμητικών αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου μαστού.
Αλήθεια: Μία μελέτη έως σήμερα εντόπισε ίχνη parabens σε μικροσκοπικά δείγματα καρκινικών όγκων στο μαστό, χωρίς ωστόσο να μπορεί να απαντήσει στη σχέση αιτίας και αποτελέσματος που συνδέει τα parabens με τον καρκίνο μαστού. Η Αμερικανική Εταιρεία για τον Καρκίνο παραδέχεται ότι χρειάζεται περαιτέρω έρευνα για να διαπιστωθεί εάν και σε ποιο βαθμό η χρήση αποσμητικών με χημικά συντηρητικά (parabens) εμπλέκεται στην ανάπτυξη καρκίνου του μαστού.
Μύθος: Οι μικροί μαστοί έχουν λιγότερες πιθανότητες να νοσήσουν με καρκίνο μαστού.
Αλήθεια: Δεν υπάρχει συσχετισμός μεταξύ του μεγέθους των μαστών και του κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου του μαστού. Οι πολύ μεγάλοι σε μέγεθος μαστοί όταν είναι πυκνοί σε σύσταση δυσκολεύουν τη διάγνωση πιθανής νόσου συγκριτικά με τους μικρούς μαστούς, όχι μόνο στην κλινική εξέταση αλλά ακόμη και στη μαστογραφία. Ωστόσο, όλες οι γυναίκες, ανεξάρτητα από το μέγεθος των μαστών τους, πρέπει να υποβάλλονται σε προληπτικούς απεικονιστικούς ελέγχους.
Μύθος: Ο καρκίνος μαστού εμφανίζεται πάντα με τη μορφή όγκου
Αλήθεια: Ένας όγκος μπορεί να είναι ένδειξη για καρκίνο του μαστού (ή μία καλοήθη κατάσταση του μαστού), αλλά οι γυναίκες θα πρέπει να είναι σε εγρήγορση εάν εντοπίσουν οποιαδήποτε αλλαγή στο μαστό τους που μπορεί να αποτελεί ένδειξη για την ύπαρξη της νόσου. Οι αλλαγές αυτές περιλαμβάνουν ερεθισμό στο δέρμα ή ζάρωμα, πρήξιμο, πόνο στο στήθος ή στη θηλή, συστροφή της θηλής προς τα μέσα, ερυθρότητα, έκκριση από τη θηλή, κ.ά.. Επίσης, ο καρκίνος του μαστού μπορεί να επεκταθεί στους λεμφαδένες της μασχάλης και να προκαλέσει οίδημα πριν ο όγκος στο μαστός γίνει αισθητός. Επιπλέον, η μαστογραφία μπορεί να εντοπίσει τον καρκίνο στο μαστό πριν αυτός προκαλέσει οποιοδήποτε σύμπτωμα.
Μύθος: Δεν μπορεί να νοσήσει από καρκίνο μαστού ασθενής μετά από μαστεκτομή.
Αλήθεια: Ορισμένες γυναίκες μπορεί να εμφανίσουν καρκίνο του μαστού μετά από μαστεκτομή, καμιά φορά μάλιστα στη θέση της εγχειρητικής ουλής. Στην περίπτωση των γυναικών που εμφανίζουν υψηλό κίνδυνο καρκίνου του μαστού και έχουν προβεί σε προφυλακτική ή προληπτική μαστεκτομή, υπάρχει μία μικρή πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου του μαστού, ωστόσο εξαιρετικά περιορισμένη (μειωμένη πιθανότητα ανάπτυξης της νόσου κατά 90%).
Μύθος: Το οικογενειακό ιστορικό καρκίνου από την πλευρά του πατέρα δεν επηρεάζει τον κίνδυνο ανάπτυξης της νόσου τόσο πολύ όσο το οικογενειακό ιστορικό καρκίνου από την πλευρά της μητέρας.
Αλήθεια: Στην πραγματικότητα, το οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού είναι το ίδιο είτε προέρχεται από τον πατέρα είτε από τη μητέρα. Για την «ανίχνευση» του κινδύνου από την πλευρά του πατέρα θα πρέπει να διερευνηθεί η εμφάνιση της νόσου στις γυναίκες της οικογένειας του πατέρα. Οι άντρες μπορεί να εμφανίσουν καρκίνο του μαστού αλλά οι γυναίκες είναι πολύ πιο ευπαθείς στη νόσο. Για τον πλήρη έλεγχο του κινδύνου θα πρέπει να εξεταστούν και τα περιστατικά πρώιμου καρκίνου του προστάτη ή του παχέος εντέρου.
Μύθος: Η καφεΐνη μπορεί να προκαλέσει καρκίνο του μαστού.
Αλήθεια: Δεν υπάρχει κανένας συσχετισμός μεταξύ της κατανάλωσης καφεΐνης και της ανάπτυξης καρκίνου του μαστού. Στην πραγματικότητα μάλιστα ορισμένοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η καφεΐνη πιθανόν να βοηθά στη μείωση του κινδύνου ανάπτυξης της νόσου.
Μύθος: Εάν εμφανίζουμε αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού δεν μπορούμε να κάνουμε πολλά πράγματα εκτός από το να είμαστε σε εγρήγορση για την εμφάνιση τυχόν συμπτωμάτων.
Αλήθεια: Είναι πολλά αυτά που μπορούμε να κάνουμε για να μειώσουμε τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού. Να μειώσουμε το βάρος μας εάν είμαστε υπέρβαρες ή παχύσαρκες, να ασκούμαστε τακτικά και με συνέπεια, να μειώσουμε ή να σταματήσουμε εντελώς την κατανάλωση αλκοολούχων ποτών, να σταματήσουμε το κάπνισμα, να διενεργούμε τακτικούς προληπτικούς ελέγχους.
Μύθος: Οι γυναίκες με ινοκυστική νόσο στο μαστό έχουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού.
Αλήθεια: Στο παρελθόν πιστεύονταν λανθασμένα ότι οι ινοκυστικοί μαστοί αποτελούν υψηλό παράγοντα κινδύνου για εμφάνιση καρκίνου του μαστού. Οι ινοκυστικοί μαστοί μπορεί να δυσχεραίνουν τη διαφοροποίηση μεταξύ φυσιολογικού ιστού και καρκινικού και κάποιες φορές να δίνουν λανθασμένη εικόνα. Για αυτό και οι γυναίκες με ινοκυστικούς μαστούς θα πρέπει μετά τη μαστογραφία να υποβάλλονται και σε υπερηχογράφημα.
Μύθος: Η ετήσια μαστογραφία μας εκθέτει σε τόση πολλή ακτινοβολία που τελικά αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού.
Αλήθεια: Η δόση της ακτινοβολίας που χρησιμοποιείται στη μαστογραφία είναι τόσο μικρή που ο κίνδυνος από αυτήν είναι απειροελάχιστος συγκριτικά με τα οφέλη που έχει στην πρόληψη της νόσου και στη διαφύλαξη της ζωής των γυναικών. Η μαστογραφία μπορεί να εντοπίσει καρκινικές αλλοιώσεις πολύ πριν γίνουν αισθητές αυξάνοντας έτσι σημαντικά το προσδόκιμο επιβίωσης των ασθενών.
Μύθος: Η βιοψία με λεπτή βελόνα μπορεί να διαταράξει τα καρκινικά κύτταρα και να προκαλέσει διασπορά του καρκίνου και σε άλλα μέρη του σώματος.
Αλήθεια: Δεν υπάρχει κανένα πειστικό στοιχείο που να επιβεβαιώνει αυτόν τον ισχυρισμό. Σε μελέτη του 2004 για τη διερεύνηση τυχόν συσχετισμού μεταξύ βιοψίας με λεπτή βελόνα και διασπορά της νόσου δε βρέθηκε καμία σχετική αύξηση του κινδύνου που να αποδίδεται στη διαδικασία αυτή.
Μύθος: Εάν η μαστογραφία είναι αρνητική, δεν υπάρχει κανένας περαιτέρω κίνδυνος.
Αλήθεια: Παρά τη σπουδαιότητα της μαστογραφίας για την απεικόνιση και διάγνωση του καρκίνου του μαστού, η μαστογραφία αποτυγχάνει να εντοπίσει περίπου το 10% με 20% των καρκίνων του μαστού. Για αυτό η κλινική εξέταση, η αυτοεξέταση και άλλες συμπληρωματικές διαγνωστικές εξετάσεις χρειάζονται για να συμπληρώνουν το διαγνωστικό κενό.
Μύθος: Η ολική μαστεκτομή δίνει καλύτερα προγνωστικά επιβίωσης από την ογκεκτομή και την ακτινοθεραπεία.
Αλήθεια: Τα ποσοστά επιβίωσης είναι περίπου τα ίδια μεταξύ των γυναικών με καρκίνο μαστού που ακολούθησαν μαστεκτομή και αυτών που επέλεξαν μία πιο συντηρητική προσέγγιση με μερική μαστεκτομή (ογκεκτομή) και ακτινοθεραπεία. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως στην ύπαρξη γονιδιακής μετάλλαξης BRCA, η μερική μαστεκτομή και η ακτινοθεραπεία φαίνεται πως δεν αποτελούν την ενδεδειγμένη θεραπευτική προσέγγιση.
Μύθος: Οι υπέρβαρες γυναίκες εμφανίζουν τον ίδιο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού με αυτές που έχουν φυσιολογικό βάρος.
Αλήθεια: Η παχυσαρκία ή το υπερβολικό βάρος αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού, ειδικά στην περίοδο της εμμηνόπαυσης ή/και στην πρόσληψη βάρους σε σχετικά μεγάλη ηλικία.
Μύθος: Η θεραπεία υπογονιμότητας αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού.
Αλήθεια: Η χορήγηση οιστρογόνων, ως μέρος της θεραπείας υπογονιμότητας, έχει εγείρει ανησυχία για την πιθανή αύξηση του κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου του μαστού. Ωστόσο, αρκετές σχετικές μελέτες δεν έδειξαν κανέναν σχετικό κίνδυνο ανάπτυξης της νόσου στις γυναίκες που υποβάλλονται σε θεραπεία υπογονιμότητας. Σίγουρα, χρειάζεται περαιτέρω έρευνα για να δοθεί μία ξεκάθαρη και τελειωτική απάντηση.
Μύθος: Η διαβίωση κοντά σε γραμμές παροχής ηλεκτρικού ρεύματος μπορεί να προκαλέσουν καρκίνο του μαστού.
Αλήθεια: Σε μελέτη του 2003 που διενεργήθηκε για να εξεταστούν τα υψηλά ποσοστά καρκίνου του μαστού σε συγκεκριμένες περιοχές του Long Island στη Νέα Υόρκη δεν εντοπίστηκε καμία σύνδεση μεταξύ της ασθένειας και της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας που εκπέμπεται από μονάδες ενέργειας. Μία μεταγενέστερη μελέτη κατέληξε στον ίδιο ακριβώς συμπέρασμα με την αρχική. Ωστόσο, έως και σήμερα συνεχίζεται η έρευνα σε αυτό το πεδίο.
Μύθος: Η έκτρωση αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού
Αλήθεια: Πολλές μελέτες έχουν διενεργηθεί για να εντοπίσουν πιθανή σύνδεση μεταξύ της διακοπής της κύησης με τις επακόλουθες ορμονικές διαταραχές του κύκλου και την ανάπτυξη καρκίνου του μαστού. Ωστόσο, δεν έχει βρεθεί έως σήμερα κανένας συσχετισμός που να ενοχοποιεί την έκτρωση για την ανάπτυξη καρκίνου του μαστού.
Μύθος: Ο καρκίνος του μαστού μπορεί να προληφθεί.
Αλήθεια: Δυστυχώς όχι! Παρόλο που είναι πιθανόν να διαγνωστούν οι παράγοντες κινδύνου σε κάθε άτομο και να διαφοροποιηθούν οι συνθήκες που πιθανόν κρατούν αυξημένο αυτόν τον κίνδυνο, σχεδόν το 70% των γυναικών που διαγιγνώσκονται με τη νόσο δεν έχουν κανέναν προδιαθεσικό παράγοντα και η νόσος εμφανίζεται συνήθως τυχαία, εξαιτίας αδιευκρίνιστων καταστάσεων.