Από τη δεκαετία των 40, το στήθος μας υπόκειται σε αλλαγές, τις οποίες πρέπει να γνωρίζουμε, ώστε να μην πανικοβαλλόμαστε αλλά ούτε και να εφησυχάζουμε, όταν αυτές συμβαίνουν.
Η υγεία του στήθους μας, καθώς μεγαλώνουμε, δε διέπεται από μία κοινή αρχή. Υπάρχουν κοινές γενικές οδηγίες, ωστόσο ο τρόπος με τον οποίο εφαρμόζονται μεταβάλλεται με την πάροδο του χρόνου.
Υγιές στήθος στα 40
Γενική αρχή: καθώς πλησιάζουμε στην εμμηνόπαυση, το σώμα μας περνά από διάφορες φάσεις και αλλαγές. Στη δεκαετία των ’40 οι γυναίκες παρουσιάζουμε, ευερεθιστότητα, οζίδια και κύστες.
- Τα επίπεδα των ορμονών στο σώμα μας αρχίζουν να εμφανίζουν διακυμάνσεις και οι μαστοί μας ανταποκρίνονται ανάλογα σε αυτές.
- Από τη στιγμή της ωορρηξίας έως και την έμμηνο ρύση, μπορεί να έρθουμε αντιμέτωπες με μαστοδυνία και επώδυνα ψηλαφητά οζίδια.
- Αναφέρουμε οποιαδήποτε αλλαγή εντοπίζουμε στο γιατρό μας
- Το 70% των γυναικών παρουσιάζει ινοκυστικές αλλαγές, οι οποίες στη δεκαετία αυτή παρουσιάζονται σε μεγαλύτερη συχνότητα. Ωστόσο εμφανίζουν μείωση μετά την εμμηνόπαυση.
Οδηγίες
- Κάνουμε αυτοεξέταση μηνιαία (σε σταθερό, προκαθορισμένο χρόνο). Παρόλο που δεν εντοπίζονται πολλές κακοήθειες με την αυτοεξέταση, ωστόσο μας εξοικειώνει με τους μαστούς μας και μας κινητοποιεί στην περίπτωση εντοπισμού οποιασδήποτε αλλαγής.
- Επικοινωνούμε με τον γιατρό μας στην περίπτωση που οι αλλαγές που εντοπίζουμε δεν υποχωρούν μετά την έμμηνο ρύση.
- Εάν ο κύκλος της περιόδου είναι ασταθής και εντοπίζουμε κάποια αλλαγή στους μαστούς μας που επιμένει, επικοινωνούμε με τον γιατρό μας. Δεν εφησυχάζουμε.
- Παρακολουθούμε το ημερολόγιο: Μηνιαία αυτοεξέταση, ετήσιο γυναικολογικό έλεγχο και ετήσια μαστογραφία.
- Θυμόμαστε: τα ποσοστά κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου μαστού σε αυτή τη δεκαετία είναι τα μικρότερα συγκριτικά με τις δύο επόμενες δεκαετίες (’50 και ’60). Ωστόσο, οι κακοήθειες που εμφανίζονται σε αυτή τη δεκαετία συνήθως είναι πιο επιθετικοί όγκοι και λιγότερο δεκτικοί σε θεραπεία, συγκριτικά με αυτούς που εμφανίζονται στις μετέπειτα δεκαετίες.
- Όσο περισσότερο χρόνο αφήνουμε μεταξύ των ετήσιων συνιστώμενων ελέγχων, τόσο περισσότερο διακινδυνεύουμε ν’ αφήσουμε να μας διαφύγει μία κακοήθεια.
- Διατηρούμε φυσιολογικό βάρος
- Το «φυσιολογικό» βάρος είναι το «κλειδί» για τη πρόληψη του καρκίνου.
- Οι γυναίκες που παίρνουν βάρος στη μέση ηλικία, έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν καρκίνο του μαστού μετά την εμμηνόπαυση συγκριτικά με τις γυναίκες που διατηρούν ένα σταθερό βάρος.
- Με την πάροδο του χρόνου, ακόμη και λίγα περισσότερα κιλά, ενισχύουν την πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου του μαστού.
- Επιλέγουμε πού θα κάνουμε μαστογραφία. Ο ψηφιακός μαστογράφος δίνει αποδεδειγμένα πολύ καλύτερη εικόνα στον γιατρό που διαβάζει τα αποτελέσματα της μαστογραφίας, απ’ ό,τι ο συμβατικός. Η πρόοδος της τεχνολογίας, έχει προσθέσει εργαλεία στους γιατρούς, εξαιρετικά πολύτιμα, για τη σωστή, έγκυρη διάγνωση της υγείας των μαστών. (3D τομοσύνθεση)
- Εάν η οικονομική μας κατάσταση δε μας επιτρέπει να επιλέξουμε διαγνωστικό κέντρο, το οποίο διαθέτει ψηφιακό μαστογράφο, ο συνδυασμός υπερηχογραφήματος και συμβατικού μαστογράφου, μπορεί να αποτελέσει επιλογή, αρκεί τα αποτελέσματα της εξέτασης να διαβαστούν από ειδικό.
- Η ψηφιακή μαστογραφία και το υπερηχογράφημα (σε γυναίκες με πυκνούς μαστούς) προσφέρει υψηλή διαγνωστική αξία περιορίζοντας σημαντικά τον κίνδυνο να διαφύγει κάποια κακοήθεια.
- Ενημερωνόμαστε και ενημερώνουμε τον γιατρό μας για το οικογενειακό ιατρικό μας. Ψάχνουμε όσο περισσότερο μπορούμε, στις προηγούμενες γενιές, και από την πλευρά της μητέρας μας και του πατέρα μας, για να εντοπίσουμε εάν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού και κυρίως γονιδιακές μεταλλάξεις, συμπεριλαμβανομένων των BRCA1 και BRCA
- Γνωρίζουμε: μπορεί να βρισκόμαστε σε κίνδυνο ακόμη και εάν συγγενείς πρώτου βαθμού έχουν νοσήσει ή νοσούν από ορμονοεξαρτώμενους καρκίνους, όπως του προστάτη ή των ωοθηκών, όπου και αυτοί συνδέονται με τις γονιδιακές μεταλλάξεις BRCA1 και BRCA
- Εάν εντοπίζονται γονιδιακές μεταλλάξεις στην οικογένειά μας, τότε θα πρέπει να συμβουλευτούμε ειδικό γενετιστή για να εκτιμήσει τον προσωπικό μας κίνδυνο και να μας συστήσει εξετάσεις.
Υγιές στήθος στα 50
Γενική αρχή: Το 77% όλων των περιστατικών καρκίνου του μαστού εμφανίζονται σε γυναίκες 50 ετών και άνω, σύμφωνα με την Αμερικανική Εταιρεία για τον Καρκίνο. Μελέτη της Breast Cancer Research το Μάιο του 2008 κατέδειξε ότι οι όγκοι σε γυναίκες μεταξύ 50 και 59 ετών διπλασιάζονται σε 1.4 χρόνια κατά μέσο όρο, κάνοντας την ετήσια επιτήρηση της υγείας των μαστών μας, επιβεβλημένη.
Οδηγίες
- Γνωρίζουμε την κατάσταση των μαστών μας. Οι μαστοί μας στη δεκαετία αυτή, καθώς οδεύουμε προς την εμμηνόπαυση, μπορεί να γίνονται περισσότερο μαλακοί. Ο πυκνός ιστός συνήθως αντικαθίσταται από λιπώδη ιστό.
- Συνεχίζουμε την αυτοεξέταση: οι περισσότερες γυναίκες, ακόμη και αυτές που παρακολουθούνται σε τακτική βάση από γιατρό, συνήθως πρώτες εντοπίζουν τις αλλαγές στους μαστούς τους.
- Γνωρίζουμε: με την ολοκλήρωση της δεκαετίας των ’50, τα οζίδια και οι κύστες που εμφανίζονταν σε προηγούμενες δεκαετίες, αρχίζουν να υποχωρούν.
- Δεν ξεχνάμε: την ετήσια μαστογραφία και τον ετήσιο έλεγχο σε γυναικολόγο.
- Δεν πίνουμε. Όσο περισσότερο αλκοόλ καταναλώνουμε, τόσο υψηλότερο κίνδυνο εμφανίζουμε για ανάπτυξη καρκίνου του μαστού. Οι αιτίες για τις οποίες συμβαίνει αυτό δεν είναι ξεκάθαρες. Ωστόσο, θεωρείται πως ακόμη και η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να έχει επίδραση στα επίπεδα των οιστρογόνων και της προγεστερόνης, ειδικότερα στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, τα σώματα των οποίων παράγουν ολοένα και λιγότερο από αυτές τις ορμόνες.
Υγιές στήθος στα 60
Γενική αρχή: Η ηλικία αποτελεί τη συχνότερη αιτία εμφάνισης καρκίνου του μαστού. Στις ΗΠΑ, τα περισσότερα περιστατικά καρκίνου του μαστού εντοπίζονται σε γυναίκες άνω των 55 ετών. Η ηλικία των 61 να είναι στατιστικά η πιο πιθανή για να εμφανίσει μία γυναίκα καρκίνο του μαστού. Τα καλά νέα είναι όμως ότι σε αυτή τη δεκαετία οι όγκοι αναπτύσσονται πιο αργά, συγκριτικά με αυτούς σε νεώτερες ηλικίες (φαίνεται ότι χρειάζονται 2,1 χρόνια για να διπλασιαστεί ένας όγκος σε γυναίκες ηλικίας 60 με 69).
Οδηγίες
- Συνεχίζουμε την αυτοεξέταση. Κρατάμε επαφή με τις αλλαγές στους μαστούς μας. Η εξοικείωση με τους μαστούς μας αποδεικνύεται ιδιαίτερα σημαντική.
- Στην περίπτωση που μία γυναίκα έχει προχωρήσει σε αυξητική μαστών με ενθέματα σιλικόνης ή που προτίθεται να το κάνει, θα πρέπει να γνωρίζει ότι εκτός από τη μαστογραφία ενδεχομένως να χρειαστεί να κάνει και μαγνητική μαστογραφία
- Δε φοβόμαστε τις μαστογραφίες. Και σε αυτή τη δεκαετία συνεχίζονται οι ετήσιοι τακτικοί έλεγχοι με μαστογραφία ή/και υπερηχογράφημα (ανάλογα με την κρίση του γιατρού).
- Γνωρίζουμε: σε περίπτωση αυξητικής μαστών μιλάμε με τον γιατρό μας και τον ενημερώνουμε σχετικά. Η μαστογραφία δεν προκαλεί ρήξη ή βλάβη των ενθεμάτων.